เมล็ดกาแฟ Coffee bean
เคยสงสัยครับว่ากาแฟที่เราดื่มกันทุกวัน ทำไมแต่ละร้านที่เราสั่งมารสชาติไม่เหมือนกัน หรือ
แม้แต่ร้านเดียวกันแต่เปลี่ยนคนชง รสสัมผัสก็จะเปลี่ยนไป องค์ประกอบในเรื่องรสชาติมีหลาก
หลายส่วนครับไม่ว่าเครื่องชง คนชง วัตถุดิบ สูตรฯลฯ เรามาดูเรื่องที่ผมสงสัยมากคือการใช้สัด
ส่วนของเมล็ดกาแฟ บางสูตรบางร้านจะใช้เมล็ดกาแฟหลายสายพันธ์ผสมกันเพื่อให้ได้รสชาติ
ตามต้องการ หรือบทความนี้จะมาดูเรื่องการคั่วเมล็ดกาแฟที่อุณภูมิแตกต่างกัน เราจะไม่เปิด
เผยอุณหภูมิในการคั่วเมล็ดกาแฟนะครับ บอกแค่คั่วไฟอ่อน กลาง มาไฟแก่เท่านั้นนะครับ
เป็นที่มาของ บทความนี้ว่าเราจะมาศึกษาทางกายภาพของเมล็ดกาแฟกันครับ รวมทั้งวิเคราะห์
ธาตุว่ามีองค์ประกอบธาตุอะไรอยู่บ้าง สัดส่วนเท่าไรกัน
ตามภาพเป็นเมล็ดกาแฟที่ผ่านการคั่วในระดับไฟแตกต่างกัน ไล่ตามลำดับไฟอ่อนมาไฟแก่
จากภาพเรียงจากด้านซ้ายไปขวา
![](https://1.bp.blogspot.com/-IS3Uj4hFEq8/XRLgS2JNDXI/AAAAAAAACxM/f8wfT0iWe18EzbFvIsH6b4yE8k8INkXGwCLcBGAs/s400/Coffee%2Bbean%2BTARA.jpg)
เราจะนำเมล็ดกาแฟทั้งสามแบบมาถ่ายภาพด้านตัดขวาง ด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป
(SEM) เพื่อศึกษาทางกายภาพของเมล็ดกาแฟที่ผ่านการคั่วในระดับอุณภูมิแตกต่างกัน ว่า
โครงสร้างจะเปลี่ยนไปในรูปใดครับ
แบบแรกที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟอ่อน
เมล็ดกาแฟคั่วไฟอ่อนถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศต่ำ LV Mode ระดับความดัน 30พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 100ไมครอน ถ่ายที่กำลังขยาย
x200 เท่า
![](https://1.bp.blogspot.com/-LROgMl9S3pA/XRLlQ4X1bRI/AAAAAAAACxk/8mV8b_jG94YqKwmxVq2noJAtKsyVqlatgCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BLV%2Bx200_L.jpg)
แบบแรกที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟอ่อน
เมล็ดกาแฟคั่วไฟอ่อนถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศต่ำ LV Mode ระดับความดัน 30พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 50ไมครอน ถ่ายที่กำลังขยาย
x500 เท่า
![](https://1.bp.blogspot.com/-sW0SjS4WreQ/XRLmdssIkEI/AAAAAAAACxs/g9mmOrvxXZMaSwOgsGRO3owVLuYHAWyPACLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BLV%2Bx500_L.jpg)
แบบแรกที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟอ่อน
เมล็ดกาแฟคั่วไฟอ่อนถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศสูง HV Mode ระดับความดัน 9.6X10-5พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 50ไมครอน ถ่ายที่กำลัง
ขยาย x500 เท่า ตัวอย่างนี้นำไปฉาบทองคำเพื่อให้นำไฟฟ้า และสามารถถ่ายภาพ
ในโหมดนี้ได้ครับ
![](https://1.bp.blogspot.com/-9WsuXurpxTE/XRLm_lNhxOI/AAAAAAAACx0/MyZK7MRVs9oiQrRq6CZgK85nBzfo37HSwCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BHV%2Bx500_L.jpg)
แบบสองที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟกลาง
เมล็ดกาแฟคั่วไฟกลางถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศต่ำ LV Mode ระดับความดัน 30พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 100ไมครอน ถ่ายที่กำลังขยาย
x200 เท่า
![](https://1.bp.blogspot.com/-M7P7xEGWwZE/XRLn9sOEy4I/AAAAAAAACyA/pzmnrM0D1E0l6iAGNfoNaUTh3FbOFl2OQCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BLV%2Bx200_M.jpg)
แบบสองที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟกลาง
เมล็ดกาแฟคั่วไฟกลางถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศต่ำ LV Mode ระดับความดัน 30พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 50ไมครอน ถ่ายที่กำลังขยาย
x500 เท่า
![](https://1.bp.blogspot.com/-6dhP4NE_s7s/XRLoShAOj7I/AAAAAAAACyE/WjLY3eZGU98u3EljxmnCptunXpp-0SKtQCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BLV%2Bx500_M.jpg)
แบบสองที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟกลาง
เมล็ดกาแฟคั่วไฟกลางถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศสูง HV Mode ระดับความดัน 9.6X10-5พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 50ไมครอน ถ่ายที่กำลัง
ขยาย x500 เท่า ตัวอย่างนี้นำไปฉาบทองคำเพื่อให้นำไฟฟ้า และสามารถถ่ายภาพ
ในโหมดนี้ได้ครับ
เราจะเริ่มเห็นรูพรุนมากขึ้น จากไฟอ่อนทางกายภาพผิวจะเรียบกว่าไฟกลางครับ
![](https://1.bp.blogspot.com/-rh7qahtMopM/XRLoklXw_RI/AAAAAAAACyQ/RkO8H_o8qcw-LAKIZGkurgfwKiKmavfEQCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BHV%2Bx500_M.jpg)
แบบสามที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟแก่
เมล็ดกาแฟคั่วไฟแก่ ถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศต่ำ LV Mode ระดับความดัน 30พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 100ไมครอน ถ่ายที่กำลังขยาย
x200 เท่า
ตามภาพที่กำลังขยาย x200 เราถ่ายด้วยตัวตรวจจับชนิด BEI COMPO ซึ่งจะแยกเฉดสีภาพ
ตาม Atomic No. หมายถึงหากบริเวณใดสีขาวมากกว่าอีกบริเวณ แสดงว่าบริเวณสีขาวจะมีเลข
อะตอมมากกว่าสีเทาหรือดำครับ เราจะไปวิเคราะห์ะธาตุดูกันอีกทีนะครับ ว่าคืออะไร
![](https://1.bp.blogspot.com/-NDAiEboc_i0/XRLpek4c2LI/AAAAAAAACyo/TTMfPm5Gi_8DwfPnldyCHchf-BDj3O66ACLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BLV%2Bx200_H.jpg)
แบบสามที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟแก่
เมล็ดกาแฟคั่วไฟแก่ ถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศต่ำ LV Mode ระดับความดัน 30พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 50ไมครอน ถ่ายที่กำลังขยาย
x500 เท่า
![](https://1.bp.blogspot.com/-YaVLUAiLh5Y/XRLqmQuGPwI/AAAAAAAACy8/F8H0JaevO9Yly9i2cEnRumFmzB2qutWswCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BLV%2Bx500_H.jpg)
แบบสามที่เราจะมาศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) แบบคั่วด้วยไฟแก่
เมล็ดกาแฟคั่วไฟแก่ ถ่ายด้วยกล้องจุลทรรศน์ไมโครสโคป(SEM) ด้วยโหมดความเป็นสูญญา
กาศสูง HV Mode ระดับความดัน 9.6X10-5พาสคาล (Pa.) 20kV สเกล 50ไมครอน ถ่ายที่กำลัง
ขยาย x500 เท่า ตัวอย่างนี้นำไปฉาบทองคำเพื่อให้นำไฟฟ้า และสามารถถ่ายภาพ
ในโหมดนี้ได้ครับ
![](https://1.bp.blogspot.com/-KzO0SgREBEw/XRLrG9ZKolI/AAAAAAAACzI/wcnEYhGeF1AOz6bzBAwjA5Bbs90eKDDxQCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BHV%2Bx500_H.jpg)
เราจะพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพไฟอ่อนจะผิวเรียบสุด ส่วนไฟกลางจะเห็นความพรุน
ของผนังเซลล์เมล็ดกาแฟ ส่วนไฟแก่ผนังเซลล์จะขยายกว้างสุดและมีกลุ่มเม็ดเล็กๆสีขาวเพิ่ม
ขึ้นมา และเราจะมาวิเคราะห์ต่อว่ามันคืออะไรกัน
เราจะวิเคราะห์ธาตุด้วยเครื่อง EDS กันต่อนะครับ ตามภาพเราจะวิเคราะห์ 2 ตำแหน่ง ตามภาพ
ตำแหน่ง 1 จะวิเคราะห์จุดที่เป็นสีขาว กับจุด 2 เป็นเนื้อเมล็ดกาแฟที่เป็นผิวส่วนมากของเมล็ด
กาแฟ
![](https://1.bp.blogspot.com/-Fd378-paZho/XRMHLi6AmzI/AAAAAAAACzs/bBR76WqLAeEJhtQRd8ty5EMVzeiyjVeKwCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BPoint.jpg)
ตามภาพล่างเป็นผลจากตำแหน่ง 1 วิเคราะห์เชิงคุณภาพจาก EDS Energy Dispersive X-ray
จะพบว่ามีธาตุC คาร์บอน,O ออกซิเจน,Mg แมกนีเซียม,P ฟอสฟอรัส,S ซัลเฟอร์(กำมะถัน),
K โปแตสเซียม,Ca แคลเซียม และ Cu ทองแดง เป็นต้น
![](https://1.bp.blogspot.com/-7H3JI6Kp3JA/XRMNKPdVNTI/AAAAAAAAC0E/4slFD8zHwMYDnGZsqbRWhKhu4kJ0SprXgCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BPoint%2BSP1.jpg)
ตามภาพล่างเป็นผลจากตำแหน่ง 1 วิเคราะห์เชิงปริมาณจาก EDS Energy Dispersive X-ray
จะพบว่ามีธาตุC คาร์บอน 54.52%, O ออกซิเจน 29.03% , Mg แมกนีเซียม 1.58% ,P ฟอสฟอรัส
4.36% ,S ซัลเฟอร์(กำมะถัน) 0.16% ,K โปแตสเซียม 4.63% ,Ca แคลเซียม 5.15% และ
Cu ทองแดง 0.56% เป็นต้น
![](https://1.bp.blogspot.com/-d_twWxoFcTw/XRMoeBJaPnI/AAAAAAAAC0c/KLd_XINKuIYgyQBi_JgxbwFutE_8ez2BACLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BPoint%2B1.JPG)
ตามภาพล่างเป็นผลจากตำแหน่ง 2 วิเคราะห์เชิงคุณภาพจาก EDS Energy Dispersive X-ray
จะพบว่ามีธาตุC คาร์บอน,O ออกซิเจน,Mg แมกนีเซียม,P ฟอสฟอรัส,S ซัลเฟอร์(กำมะถัน),
K โปแตสเซียม,Ca แคลเซียม และ Cu ทองแดง เป็นต้น
หากเราสังเกตุดูที่พีคจะพบว่าปริมาณของ Mg แมกนีเซียม , P ฟอสฟอรัส และ Ca แคลเซียม
มีปริมาณลดลง ลดลงเท่าไรเราไปดูเชิงปริมาณกันต่อครับ
![](https://1.bp.blogspot.com/-nF60_nI5uAo/XRMpLBuRzKI/AAAAAAAAC0k/UVzGrILkmusfdsv2t0a403knGf0Pji4EQCLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BPoint%2BSP2.jpg)
ตามภาพล่างเป็นผลจากตำแหน่ง 2 วิเคราะห์เชิงปริมาณจาก EDS Energy Dispersive X-ray
จะพบว่ามีธาตุC คาร์บอน 70.55%, O ออกซิเจน 24.42% , Mg แมกนีเซียม 0.32% ,P ฟอสฟอรัส
0.21% ,S ซัลเฟอร์(กำมะถัน) 0.26% ,K โปแตสเซียม 3.44% ,Ca แคลเซียม 0.17% และ
Cu ทองแดง 0.64% เป็นต้น
![](https://1.bp.blogspot.com/-Nw3sOZJQ4ug/XRMqA9MFI9I/AAAAAAAAC0w/IDBNjmYn7OYhschzsfytwtY1vZ2i67a8ACLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BPoint%2B2.JPG)
เพื่อเป็นการยืนยันผลวิเคราะห์ เราได้วิเคราะห์การกระจายตัวของธาตุ Mapping ตามภาพล่าง
กันต่อ เราจะพบว่าเม็ดที่เราเห็นเป็นก้อนเล็กๆมีทั่วๆไป จะเป็น Mg แมกนีเซียม ,P ฟอสฟอรัส
,K โปแตสเซียม , และ Ca แคลเซียม เป็นส่วนใหญ่ ที่เหลือจะเป็น Cคาร์บอน, Oออกซิเจน และ
S ซัลเฟอร์ (กำมะถัน) การใช้ไฟแรงคั่วเท่านั้นถึงจะมองเห็นได้ทางกายภาพ
![](https://1.bp.blogspot.com/-5yYcB6IqhMI/XRM2AT-xz3I/AAAAAAAAC18/NbwzuG-Myg4EHCgroflu62LAyluz1rIgACLcBGAs/s1600/Coffee%2Bbean%2BMap.jpg)
หลังจากเราใช้เทคนิค SEM/EDS วิเคราะห์เมล็ดกาแฟ เราจะพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงทางกาย
ภาพไฟอ่อนจะผิวเรียบสุด ส่วนไฟกลางจะเห็นความพรุนของผนังเซลล์เมล็ดกาแฟ ส่วนไฟแก่
ผนังเซลล์จะขยายกว้างสุดและมีกลุ่มเม็ดเล็กๆสีขาวเพิ่มขึ้นมา ซึ่งก็จะเป็นMg แมกนีเซียม ,
P ฟอสฟอรัส,K โปแตสเซียม , และ Ca แคลเซียม เป็นส่วนใหญ่ การทดลองนี้ไม่ได้ทดลองซ้ำ
ผลการวิเคราะห์อาจมีความคาดเคลื่อนได้ครับ
![](https://1.bp.blogspot.com/-GL_kCcBxvPo/XRNTMnowAiI/AAAAAAAAC2U/5YFOnuiWA9cgBp0QvWzDRQ_gBsneJRZ8QCLcBGAs/s1600/page.jpg)
ผมไม่ใช่ผู้สันทัดด้านกาแฟ ใครมีอะไรเพิ่มเติม ส่งมาให้ได้ตามรายละเอียดด้านล่างนะครับ ผม
อยากได้เมล็ดกาแฟที่ยังไม่คั่วครับ เพื่อมาถ่ายภาพแต่หายังไม่ได้ครับ
สุดท้ายขอบคุณน้องๆทีมงาน Do SEM ที่ให้ Mr.Golf (สิงห์เฒ่าซ่อมเซ็ม) มีโอกาสนำความรู้
อันน้อยนิด มาแชร์ครับ ขอบคุณครับ น้อมรับทุกคำชี้แนะครับ Mr.Golf (สิงห์เฒ่าซ่อมเซ็ม)
manatsanan2007@hotmail.com ติดตามเป็นเพื่อนผ่านโซเชียลเน็ตเวิร์ค ตามลิงค์ด้านล่างเลยครับ